AYRIMCILIĞIN ÖNLENMESİNDE BAŞVURU MEKANİZMALARININ KULLANILMASININ DESTEKLENMESİ
PROJE HAKKINDA
AYRIMCILIĞIN ÖNLENMESİNDE BAŞVURU MEKANİZMALARININ KULLANILMASININ DESTEKLENMESİ
Türkiye’de ulusal ve uluslararası önleme mekanizmaları dahil hukuki mekanizmalar, ayrımcılık ile mücadelede ve hukuken güvence altına alınan ayrımcılık yasağının uygulanmasında yetersiz kalmaktadır. Ayrımcılık yasağını düzenleyen mevzuatın yetersizliği ve yargı makamlarının tutumunun etkisi ile Türkiye’de maddi vaka işaret ettiği halde ceza hukuku kapsamında ayrımcılık veya nefret suçlarından soruşturma ve yargılamanın yeterli olarak yürütülmediği gözlemlenmektedir.
Ayrımcılığın Önlenmesinde Başvuru Mekanizmalarının Kullanılmasının Desteklenmesi Projesi Hrant Dink Vakfı Sivil Toplumu Güçlendirme 2019-2021 Hibe Programı Kapsamında Toplum ve Hukuk Araştımaları Vakfı ile Eşit Haklar İçin İzleme Derneği tarafından yürütülmektedir.
Proje kapsamında hukukçular, hak ihlaline uğrayan kişiler ve dezavantajlı gruplarla, ayrımcılık konusunda çalışan hak temelli sivil toplum kuruluşları bir araya getirilerek kapasite geliştirme, izleme-raporlama ve hukuki destek faaliyetleri ile ayrımcılık yasağının uygulanması ve ayrımcılığın önlenmesi için ulusal önleme ve yargı mekanizmalarının etkili bir araç olarak kullanılmasının desteklenmesi hedeflenmektedir.
Projenin faaliyetleri arasında, STÖ temsilcileri ile İstanbul’da İhtiyaç Analiz Toplantısı ve Hukuk Okuryazarlığı Eğitimi düzenlenmesi ile Edirne, Hatay ve Mardin’de avukatlara Avukat Eğitimleri verilmesi bulunmaktadır. Böylece hedef kitle olan mağdurlara ayrımcılık ya da nefret suçu iddialarına ilişkin hukuki danışmanlık; hukukçulara uluslararası ayrımcılık hukuku ve uluslararası standartlara göre dava raporlama eğitimi verilerek ve bu alanda çalışan STÖ’ler arasında bir ağ oluşmasını sağlayarak birlikte çalışma imkânlarının oluşturulması hedeflenmektedir. Proje süresince hak arama mekanizmalarına başvuru sürecinde karşılaşılan engeller üzerine 7 ilde 1064 kişi ile bir saha çalışması gerçekleştirilecek ve hâlihazırda devam eden maddi olayda ayrımcılık veya nefret suçu barındıran en fazla 10 dava izlenecektir. Ulaşılan ayrımcılık iddiası taşıyan ceza yargılamaları belirlenen kriterler üzerinden analiz edilerek bir haritalama çalışması yürütülecektir. TOHAV ve ESHİD’e yapılan başvurular üzerinden hukuki destek sağlanacak ve bunu anlatan broşürler 3 dilde yayımlanacaktır.
PROJE YÜRÜTÜCÜLERİ
Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı (TOHAV)
1994 yılının Ekim ayında, İstanbul’da, İstanbul, Ankara ve İzmir Barolarına kayıtlı 46 avukat tarafından, demokratik ve evrensel hukuk ilkeleri temelinde bir araya gelerek kurulmuştur. TOHAV, Türk Medeni Yasasına göre kurulmuş, hükümet dışı, bağımsız, tarafsız, politik olmayan bir sivil toplum örgütüdür. Çalışmalarını üye ve gönüllü hukukçular ve işkence rehabilitasyon alanında çalışan hekimler aracılığıyla yürütmektedir.
TOHAV, Türkiye’nin tüm bölgelerindeki insan hakları ihlallerini araştırmak ve ve takip etmekle kendisini yükümlü sayar. Bu çalışmalarını yaparken ırk, cinsiyet, din, etnik köken ve siyasi düşünce ayrımı yapmaksızın mağdur olan kişilerin hak arama çabalarına hiçbir maddi katkı beklemeden destek olur.
TOHAV;
İnsanlık tarihinin kazanımları ışığında demokratik ve evrensel hukuk ilkelerinin toplum ve devlet yaşamının her alanında benimsenmesi, uygulanması ve yerleşmesi;
Baskıdan arındırılmış, demokratik, katılımcı ve özgürlükçü bir hukuk anlayışına ulaşılmasını,
Bireysel, toplumsal, kültürel ve ulusal gelişmenin önündeki engellerin kaldırılmasını,
Cinsler arasındaki ayrımcılığın son bulmasını,
Çocuğun ve doğanın korunmasını,
İnsan onurunun yüceltilmesini,
Gerek kurucu ve üyelerinin, gerekse vakfın amacı kapsamına giren birey, topluluk ve kuruluşlarla dayanışmayı,
Toplum ve devlet yaşamındaki hak ve hukuk ihlallerine karşı çaba göstermeyi ve kamuoyu oluşturmayı,
Amaçları kapsamında, vakıftan talepte bulunan kişi, kuruluş ve topluluklara hukuki, tıbbi, psikososyal destekte bulunmayı,
Amacına uygun özgül konularda ve özellikle de iç hukukta, evrensel hukuka, insan haklarına, çağdaş adalet duygusuna ve hakkaniyete, sosyo-kültürel yapıya aykırı hukuksal ve yasal düzenlemelerin değiştirilmesi için çaba göstermeyi,
Demokratik hukuk kültürünün, eşitlikçi, katılımcı, özgürlükçü bir hukuk düzeninin kurulması; bu yönde hak ve özgürlüklerin kavratılması, hayata geçirilmesi için çaba göstermeyi ve hukuk, insan hakları alanlarında, amaçlarına uygun faaliyetler yürüten ulusal ve uluslararası kişi, kurum, kuruluş ve topluluklarla yardımlaşma, dayanışma, ortak etkinlik ve çalışmalar yapmayı amaçlamaktadır.
Eşit Haklar İçin İzleme Derneği (ESHİD)
Eşit Haklar İçin İzleme Derneği (ESHİD), 2010 yılında sivil toplumun farklı alanlarında çalışmalar yürüten bir grup insan hakları aktivisti tarafından kurulmuştur. Temel hak ve özgürlüklerinin herkes için tanınması ve eşit fırsatlarla sağlanmasına yönelik izleme, raporlama, savunuculuk, destek ve kampanya faaliyetleri yürütmektedir. Ayrımcılıkla mücadelenin güçlendirilmesini hedefleyen ESHİD, Türkiye’de yaşanan hak ihlallerinin sistematik olarak belgelenmesi ve ayrımcılık riski altında bulunan grupların temel hak ve özgürlüklere eşit ve tam erişimleri için çalışmaktadır.
ESHİD; Seçim izleme Seçme ve seçilme hakkı, barışçıl toplantı ve gösteri hakkı, insan hakları savunucularının güçlendirilmesi, din ve inanç özgürlüğü, spesifik olarak ırk, etnik köken, din ve inanç temellerinde ayrımcılıkla mücadele alanında çalışmalar yürütmektedir. 2017’de çalışma alanlarına, engellilik temelinde başlayan ve daha sonra tüm dezavantajlı grupları da içerecek şekilde kapsamı genişletilen adalet erişim konusundaki çalışmaları da de eklenmiştir. ESHİD uluslararası seçim izleme ağı (GNDEM) ve Avrupa ırkçılıkla Mücadele Ağı (ENAR) ‘a Türkiye’den üye olan tek STÖ’dür. ESHİD aynı zamanda İnsan Hakları Ortak Platformu (İHOP) üyesidir.
Raporlama çalışmaları, dezavantajlı gruplar bakımından çoklu ayrımcılığı gözeterek yerel STÖ’ler ile işbirliği içinde gerçekleştirilmektedir. İzleme faaliyetleri, bireysel başvurular, medya taraması, dava izleme, ulusal mevzuat taraması, bilgi edinme ve resmi istatistiklerden elde edilen verilerin uluslararası standartlar açısından analizine dayanmaktadır. Hakların kullanımına dair tespit edilen sorun alanları raporlanmakta; yerel, ulusal ve uluslararası mekanizmalar savunuculuk faaliyetleri için kullanılmaktadır. ESHİD, hak ihlaline uğrayan kişilerden başvuru kabul etmekte, başvurucuların ihtiyacı doğrultusunda hukuki destek ya da ilgili başvuru mekanizmasına yönlendirme sağlamaktadır. Ayrıca uluslararası kurum, sözleşme temelli komite ve/veya mekanizmalar tarafından yayınlanan karar, genel yorum, klavuz ya da bilgi notları Türkçe’ye çevrilmekte ve yaygınlaştırılmaktadır.
DAHA FAZLA BİLGİ
Proje katılımcıları ile ilgili daha fazla bilgi almak için aşağıdaki internet sitelerini ziyaret edebilirsiniz.
AVRUPA BİRLİĞİ - https://www.ab.gov.tr/
HRANT DİNK VAKFI - https://hrantdink.org/
TOHAV - http://www.tohav.org/
ESHİD - https://www.esithaklar.org/
Bu proje Avrupa Birliği tarafından desteklenmektedir.
